'Ik voelde me mislukt, afgeschreven en heb zelfs overwogen om er een eind aan te maken.'

‘Ik had een duidelijk plan voor ogen toen ik aan mijn studie psychologie aan de UvA begon; carrière maken als ik bedrijfspsycholoog en werken voor een vooraanstaande company, dat was wat ik wilde. Maar door onverwachtse omstandigheden ontstond een andere realiteit; rond mijn 21^e – een verbroken relatie, mijn studie die niet lekker loopt, onverwerkte zaken uit het verleden die de kop op steken – belandde ik helemaal onverwacht in een psychose. Ik dacht dat ik met de overleden zanger Curt Kobain kon praten. Ik had totaal geen contact meer met de realiteit. Het was heel heftig en ik moest opgenomen worden op een psychiatrische afdeling van een ziekenhuis. Dat was niet echt een leuke periode. De hele dag aan het pingpongen en sigaretjes aan het roken.

Psychose
Herstellen van een psychose betekent tot rust komen en vooral niet te veel activiteiten en contacten ondernemen. Als je in dat tempo door blijft gaan wordt het steeds moeilijker om daar uit te komen en weer in de vooruit te gaan. Tijdens mijn herstel kreeg ik het advies om te stoppen met mijn studie psychologie. Na een psychose kan niemand meer zo functioneren als daarvoor, werd mij door de arts verteld. Dat was een klap in mijn gezicht. Want het is nou eenmaal zo, als de arts dat zegt. Stoppen met studeren en een beschermde woonvorm met een uitkering werd mij als een nieuw toekomstbeeld geschetst. Ik voelde me mislukt, afgeschreven en heb zelfs overwogen om er een eind aan te maken. En tegelijkertijd weigerde ik dit te geloven. Waarom zou iemand met een psychische aandoening niet kunnen terug veren? En ik kon mijn eigen toekomstbeeld niet loslaten, ik wilde afstuderen als psycholoog, anderen helpen en me niet laten leiden door m’n beperkingen. Ik maakte mijn eigen plannen, moest naar mezelf luisteren, niet naar de negatieve uitspraken van de hulpverleners.’

Terugkeer naar het 'gewone' leven
Anita herstelde op eigen kracht. Ze had veel aan haar omgeving. Vooral aan haar vrienden: ‘Soms kon ik maar één sociaal contact per week aan. Dat ze daarvoor begrip toonden, me belden en er überhaupt waren deed me goed.’ Ook haar iets ‘verdere’ omgeving bleek milder dan ze dacht. Ze was al jaren lid van haar sportschool toen ze door een opname echt even uit beeld verdween. ‘De drempel om te zeggen waarom ik niet was geweest, was heel groot’, aldus Anita: ‘Pure schaamte. Toen ik mijn hardlooptrainer uiteindelijk toch maar inlichtte, merkte ik dat dit meer bij mij lag dan bij de ander. Zijn reactie was: ‘Dan kom je toch gewoon eerst weer eens met ons een kop koffie drinken.’

‘Ik heb mijn studie afgemaakt, ik ben afgestuurd in klinische forensische psychologie.'

Kwetsbaarheid
Het is nog altijd moeilijk om tegen een wildvreemde te vertellen wat mijn kwetsbaarheid is. Waarschijnlijk heel stom, maar elke keer wacht ik weer op een afwijzing. Al weet ik dat dat gevoel er gewoon mag zijn. Je kunt niet voorspellen wat het effect is van jouw openheid. Als jij je maar goed voelt bij wat je onthult. Neem relaties: als ik ging daten had ik altijd het gevoel dat ik een soort geheim bij me droeg. Iets dat ik moest zeggen als ik dacht dat het serieus was. Bij mijn huidige vriend dacht ik dat intuïtief best snel. Dus vertelde ik hem eind date twee over mijn kwetsbaarheid. Zogenaamd tussen neus en lippen door. Dat ik af en toe kan ontregelen en of hij dat wel wilde? Met kloppend hart natuurlijk: hoe reageert hij? Gelukkig stond hij er niet van te kijken. Hij kende het vanuit zijn omgeving, een vriend had het ook. Nu hebben we het over samenwonen! Toch is het spannend om elke keer weer die hobbel te nemen.’

‘Ik heb mijn studie afgemaakt, ik ben afgestuurd in klinische forensische psychologie. Niet om het bedrijfsleven mee in te gaan, maar om vanuit mijn eigen ervaringen en kracht ook echt anderen te kunnen helpen. Mijn missie is om anderen ook te helpen in zichzelf te geloven. Lange tijd wilde ik niet praten over mijn eigen verleden in de psychiatrie. Het congres ‘Anders denken over psychische aandoeningen’ was de eerste keer dat ik publiekelijk vertelde over mijn kwetsbaarheid. Not done voor psychologen en juist dat is waar de schoen wringt. Stigma’s over psychische aandoening moeten verdwijnen. Ieder mens heeft zijn eigen issues, het is hoe je er mee omgaat. Ik geloof niet in diagnoses, ik geloof in veerkracht. Door in openheid te delen, patiënten te inspireren hoop ik te laten zien dat je verder kan reiken dan de ziekte dat je kan groeien tot wat je zelf wil betekenen. Tegenwoordig spreek ik op congressen en geef ik advies aan GGZ-instellingen en bij de overheid over hoe stigmatisering aan te pakken. Ik ben trots op het feit dat ik van wat mij is overkomen iets positiefs heb weten te maken, een kracht om het systeem van binnenuit te veranderen.’

Anita

(Bron: Margriet november 2015. Rijksoverheid.nl, samensterzonderstigma.nl)

Een greep uit de voicemailberichten aan Anita:

“Ik zou niet weten wat je moet doen, maar volg vooral je hart.”

“Hallo… ik vind het heel erg… jammer, wat jij hebt meegemaakt. En, ik zou graag bij jou een luisterend oor willen zijn. Om te kijken hoe jij het hebt doorgestaan. Eventueel zou ik kunnen helpen, door te praten, door je advies te geven."

“Als je er ook bent uitgekomen, zou ik wel willen weten, hoe ben je hier uit gekomen? Ik heb zelf ook een ex, en die zit nu zelf ook in de problemen. En misschien zou ik haar kunnen helpen hoe het bij jou geholpen heeft.“

“Ik vind je dapper. Super dapper.“

“Ik zou precies hetzelfde doen, super goed bezig! Hoooi!”

"Ga ervoor, ga er helemaal voor. Succes!"